Daling Turkse lira maakt import uit Turkije goedkoper

ANALYSE – De financiële wereld houdt zich idealiter buiten politieke inmenging en onthoudt zich van stemadviezen. In het geval van de recente Turkse presidentsverkiezingen, lag dit toch even anders.

Economen en analisten hoopten op een einde van het tegendraadse economische beleid van de Turkse regering van de laatste jaren. Dit was erop gericht om door renteverlagingen de hoge inflatie te beteugelen. Dit is tegen alle heersende economische opvattingen in.

De facto was er onder financieel economische analisten meer steun voor oppositiekandidaat Kemal Kiliçdaroğlu, de rivaal van Recep Erdogan, die beloofd had de beleidsrente weer te gaan verhogen. We weten inmiddels dat Erdogan de verkiezingen heeft gewonnen en dat belooft weinig goed voor de koers van de lira ten opzichte van bijvoorbeeld de dollar en de euro.

Koers van de Turkse lira gekelderd

Direct na de Turkse verkiezingen daalde de Turkse lira licht in waarde. De munt kreeg op dat moment nog steun van de Turkse centrale bank. Maar woensdag werden de steunaankopen losgelaten en kelderde de lira fors.

De hoge kosten van het levensonderhoud voor de ‘gewone’ Turk lijken op voorhand een van de grootste uitdagingen van het bewind van Erdogan. Naast uiteraard de herstelwerkzaamheden in het door de zware aardbevingen getroffen gebied in Oost-Turkije.

De koopkracht is in Turkije achteruit gehold, mede door het a-typische rentebeleid. Doordat de centrale bank onder druk van de regering de rente heeft verlaagd, is de koers van de lira gekelderd. Dit zorgt ervoor dat de import van veel verschillende producten duurder wordt en dat merken mensen in hun portemonnee. Dit ongenoegen heeft zich echter niet vertaald in een afstraffing tijdens de verkiezingen.

Hoge inflatie in Turkije

De laatste twee jaar zijn dus niet de beste periode geweest voor de lira en dit is nog zacht uitgedrukt. De inflatie was in oktober 2022 op een hoogtepunt van 85 procent en schommelt nu rond de 40 procent. Verder zien we buitensporige tekorten op de lopende rekening, nogmaals aangewakkerd door het verlagen van de rente.

Een zege van Kiliçdaroğlu, die een meer realistisch monetair beleid voorstaat, zou volgens analisten de wisselkoers van de lira hebben versterkt. Er zou een begin kunnen worden gemaakt met het stapsgewijs versterken van de stabiliteit van de Turkse economie. Daar lijkt nu vooralsnog geen sprake van.

Import uit Turkije goedkoper

Integendeel, de verwachting is nu dat de lira verder in waarde zal dalen. Voor Nederlandse bedrijven die importeren uit Turkije lijkt dit een gunstige ontwikkeling. Import wordt immers goedkoper. Het gaat hierbij vooral om bedrijven die producten als kleding, lederwaren en levensmiddelen importeren uit Turkije.

Dankzij de douane-unie tussen de EU en Turkije zijn er voor de meeste producten geen invoerrechten. In 2021 importeerden Nederlandse bedrijven voor ruim 4,4 miljard euro uit Turkije. De export bedroeg ruim 6,2 miljard euro.

Feit is ook dat steeds meer bedrijven in het recente verleden hun productie hebben verlegd naar Turkije, bijvoorbeeld vanuit China. Daar was - en is misschien nog - alle reden toe.

China was vanwege Covid-19 volledig op slot, de aanvoerlijnen naar Europa waren verstoord en de handelsoorlog tussen VS en China zorgt voor enige instabiliteit. Daar komt bij dat de arbeidskosten in China zijn gestegen ten opzichte van die in Turkije, wat de beslissing om de productie te verhuizen aantrekkelijker maakte.

Nu lijkt de goedkope lira gunstig voor de import, maar waakzaamheid blijft geboden. De Turkse economie is verre van stabiel. Wanneer de hoge inflatie blijft aanhouden en de koopkracht verder verslechtert, bestaat het risico dat mensen in opstand komen.

Om risico’s te vermijden kan het raadzaam zijn afspraken met leveranciers te maken, waarbij betalingen in dollars tot de mogelijkheden behoren. Dan ben je als importeur misschien duurder uit, maar je koopt hiermee ook een stuk zekerheid. Daar ben je uiteindelijk het meest bij gebaat. Deze zekerheid is ver te zoeken, nu het twijfelachtige economische beleid van Erdogan wordt voortgezet.

Godard Strengers is valutadealer voor Ebury. Na enkele jaren vanuit Londen te hebben gewerkt, is hij nu werkzaam bij Ebury aan de Zuidas in Amsterdam.